טאלנא

בילד פון הרב דוד טווערסקי, גרינדער פון חסידות

רבי יצחק מנחם וויינבערג

רבי אמתי טווערסקי פון טאלנע אשדוד לייגט תפילין אויף א איד אין בארדיטשעוו

טאלנא איז א חסידישער הויף, א צווייג פונעם טשערנאביל חסידות, שטאמט פון שטאט טאלנע (היינט אין אוקראינע). דער גרינדער פון דער דינאסטיע איז געווען דער מגיד פון טאלנא, הרב דוד טווערסקי.

עס זענען דא היינט צוויי רבנים פון דער דינאסטיע. דער צענטראלער רבי איז רבי יצחק מנחם וויינבערג, אין ירושלים. דערצו, זיין פּלימעניק, הרב אמיתי (מלכיאל) טווערסקי, באדינט אין אשדוד.

היסטאריע

דער גרינדער פון דער דינאסטיע איז געבוירן געוואָרן אין תקס"ח צו רבי מרדכי טווערסקי פון טשערנאָביל, און צו פייגא די טאכטער פון הרב דוד לייקעס, א תלמיד פון דער בעל שם טוב. ער האט געהייראט מרת דבורה, די טאכטער פון רבי ישראל אברהם פון טשארני-אוסטראהע (זון פון רבי זושא פון אניפאלי). געדינט ווי מגיד אין וואַסיליקאָוו און שפּעטער אריבערגעפארן צו טאלנע. אין תרל"ח האט ער זיך געצויגן פאר א קורצע וויילע צו בראָדי און דאַן אומגעקערט צו טאַלנע. ער איז אוועק י' אייר תרמ"ב. מחבר פון די ספרים: "מגן דוד", "ברכת דוד" און "קהלת דוד". זיין זון איז געווען ר' מרדכי וואס איז אוועק אין זיין יוגנט (ו' תשרי תרל"ז, פרוומייסק). געווען דער איידעם פון רבי שלמה פון סאווראן. זיינע טעכטער זענען געווען: חיה, די ווייב פון א קוזינע, רבי מנחם נחום פון טריסק-בריסק; שיינדיל, די ווייב פון א קוזין, רבי מנחם נחום פון שפיקאוו; און ציזע די ווייב פון רבי חיים מאיר כאָדאראוו פון בערדיטשעוו, און נאך זיין פטירה, די ווייב פון איר קוזינע פון רבי מרדכי פון ראכמעסטריווקא.

נאך דער פטירה פון רבי דוד, האט זיין אייניקל רבי מנחם נחום (זון פון זיין זון רבי מרדכי) פון טאלנע-טולטשין פארנומען זיין פלאץ. ער איז באקרוינט געווארן ינוקא מיט דער ברכה פון זיין עלטער פעטער רבי יוחנן פון ראכמעסטריווקא. ער האט חתונה געהאט מיט דער אייניקל פון רבי יוחנן, טאכטער פון זיין פעטער רבי משה צבי פון טייטשעלניק. ער איז אוועק אין קיעוו, י"ט כסלו תרע"ו.

אינעם דריטן דור האבן דריי פון רבי מנחם נחום'ס קינדער געדינט:

• הרב דוד מרדכי (תרמ"ח - י"ז תשרי תשי"ז), איז אנטלאפן אין תרע"ג אין די פאראייניגטע שטאטן נאכדעם וואס אויטאריטעטן האבן געלערנט אז ער איז דעזערטירער, און געגרינדעט א הויף אין ניו יארק. ער איז געווען אן איידעם פון רבי שלמה זלמינא פון ראשקאוו.
• רבי משה צבי (תר"נ - תשל"ב) אין טולטשין, אין סאראקא און דערנאך אין פילאדעלפיע. ער איז געווען אן איידעם פון רבי משולם זושא פון קרילאוויץ און אין צווייטן זיווג פון רבי פייוויש פון סלישיק (זון פון רבי ברוך האגער פון וויזשניץ).
• הרב משולם זוסיא (-תשל"ב). עמיגרירט צו די פאַרייניקטע שטאַטן אין תרפ"ט און באזעצט אין Brooksbury (איצט טייל פון באָסטאָן). זיין זון איז געווען הרב יצחק אשר טווערסקי, איידעם פון הרב יוסף דוב סאלאווייטשיק פון באסטאן.

דער זון פון רבי חיים מאיר כאָדאראוו (אן איידעם פון הרב דוד), רבי מרדכי כאָדאראוו (איידעם פון רבי ברוך האגער פון וויזשניץ), האט געדינט ווי רבי טאלנע-וויזניץ'ער רבי אין בידולא און קאלאמיי און דערנאך אין ניו יארק. אוועק ב' חשוון תרצ"ח. זיין ארט איז אויפגענומען געווארן דורך זיין זון רבי מנחם (מענדל) דוד (תרמ"ז - י"א אדר א' תש"מ) וועלכער האט געדינט אלס רב אין די בראנקס. אין אייראפע האט ער געדינט אלס רב אין טשערנאוויץ. מחבר פון אַ ספר גערופן "במועדו".

הרב דוד מרדכי'ס זון, הרב יוחנן, האָט אימיגרירט קיין ישראל נאָך דער בר מצוה אין תרפ"ו און נאָך עטליכע יאָר איז ער צוריקגעקומען קיין אַמעריקע. ער האט געלערנט אין ישיבת אהל משה און אין ישיבת רבינו יצחק אלחנן. ער האט חתונה געהאט אין תרצ"ד מיט דער טאכטער פון הרב משה לאנגער פון סטרעטין טאראנטא און געוואוינט אין מאנטרעאל וואו ער האט אנגעהויבן דינען אלס רבי. געארבעט צו ראַטעווען אידן ביים חורבן. נאָכן חורבן האָט ער ווידער אימיגרירט קיין ישראל און געגרינדעט א בית מדרש אין בית וגן. ער איז אוועק אין כ"ה כסלו תשנ"ט.

הייַנט

דער אייניקל פון רבי יוחנן (זון פון זיין איידעם רבי ישראל צבי וויינבערג) רבי יצחק מנחם וויינבערג דינט ווי א רבי אין ירושלים. זיין בית המדרש איז אין דער נוה צבי קוואַרטאל פון ירושלים. באַוווסט ווי אַ דרשן און מחנך.

נאָך שולן עקזיסטירן אין בני ברק און צפת.

זיין אור אייניקל (אייניקל פון זיין איידעם ישראל צבי, זון פון זיין איידעם רם (אפרים) מלכיאל), הרב אמיתי טווערסקי, שוואגער פון רבי יעקב אלימלך ראבינאוויטש פון ביאלא פשיסכא אשדוד, דינט ווי רבי פון טאלנא אין אשדוד. ער האָט דאָרט אויפגעשטעלט די אינסטיטוציעס "תפארת יוחנן" אין אָנדענק פון זיין זיידן. אין בית שמש דינט הרב ישעיהו דוד מלכיאל, דער ברודער פון הרב אמתי, ווי דער רב פון די טאלנא חסידים.

אן אנדערע שוהל מיטן נאמען טאלנא איז געגרינדעט געווארן אין בני ברק אויף די אנווייזונגען פון רבי יוחנן, וועלכער האט געוואלט אז עס זאל זיין א שוהל נעבן דעם פּאָניוועז בית עולם וואס זאל ווערן גענוצט דורך די וואס קומען צו די קברים. רבי יוחנן האָט מתפּלל געווען אין דער דאָזיקער שוהל ביים סוף פון זיין לעבן.

רבי יצחק אשר טווערסקי איז געווען דער טאלנער רבי אין באסטאן. זיין זון, רבי מאיר טווערסקי דירעקטאָר פון סטיבל קליין חסידות אין ריווערדעיל אין די בראנקס.

שיטה

די שיטה פונעם הויף איז באזירט אויף דינען דעם אויבערשטן מיט באַשיידנקייַט, ווי אין טשערנאָביל. אין דאס טאלנא חסידות עס איז געווען אַ דגוש אויף די אַרבעט פון שמחה. דער פאָטער פונעם חסידות, הרב דוד, האָט אויסגעדריקט אַז טרויעריקייט איז אַ הארבערע פאַרבאָט ווי דער פאַרבאָט פון אַן אשת איש, ווייל יענס איז אַ באַקאַנטע עבירה און געווענליך טוט מען תשובה אויף דעם; פון די אנדערע זייט, דער וואָס איז אין א מרה שחורה זעט דאָס נישט ווי אַזא חסרון און טוט נישט טראַכטן פון תשובה טון אויף דעם.

דרויסנדע לינקס

• טאלנא רבי'ס (ענגליש, אנטהאלט בילדער)