יציאת מצרים

פֿון װיקיפּעדיע
יידן און יידישקייט
מנורה
מנורה
עיקרי האמונה
אמונה · שלושה עשר עיקרים
עשרת הדיברות · תורה · מצוות · משיח
הייליגע ספרים אידישע שטרעמונגען
תנ"ך · תורה
משנה · גמרא
זוהר · מדרש
שלחן ערוך
חרדים · חסידים
ארטאדאקסן
קאנסערוואטיווער
רעפארמער
הויפט פערזענלעכקייטן
אבות ואמהות · משה · דוד
נביאים · עזרא · הלל · תנאים · ריב"ז
ר' עקיבא · אמוראים · סבוראים · גאונים
ראשונים · רמב"ם · יוסף קארו · אחרונים
עבודת ה' און ימים טובים
שחרית · מוסף · מנחה · ערבית
שמע ישראל · שמונה עשרה · קריאת התורה
קידוש · ברכה · תפילות און ברכות
ראש השנה · יום כיפור · סוכות
פסח · שבועות · תשעה באב
אידיש קהילה לעבן
אויפגאבעס:
רב · דיין · חזן
גבאי · מוהל
שוחט · חברה קדישא
מוסדות:
שול · מקווה
חדר · ישיבה
כולל · בית מדרש
מקומות הקדושים
דער משכן · בית המקדש · הר הבית
כותל המערבי · מערת המכפלה
קבר רחל · קבר יוסף · קברי צדיקים
ירושלים · חברון · טבריה · צפת
מצוות און מנהגים
הלכה · תרי"ג מצוות · בית דין · תפילה
לימוד תורה · צדקה · גמילות חסדים
שמע ישראל · ברית מילה
פדיון הבן · בר מצווה · נישואין
טהרת המשפחה · לוויה · קבורה
שבעה · קדיש · חברה קדישא
זעט אויך
גיור · שומרונים · קראים · מינים
יידן · אנטיסעמיטיזם


יציאת מצרים איז די עיקרדיקע געשיכטע וואס האט פאסירט פאר כלל ישראל און דער גרונט פון די יידישע רעליגיע.

די געשיכטע[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

די געשיכטע פון ​​יציאת מצרים איז געזאָגט אין די ספרים פון שמות, ויקרא, במדבר, און דברים, די לעצטע פיר פון די פינף ספרים פון דער תורה. עס הייבט זיך מיט די אידען אין קנעכטשאפט אין לאנד מצרים. משה רבינו פירט זיי ארויס פון מצרים און דורך דעם מדבר צו בארג סיני, וואו דער אייבערשטער אנטפלעקט זיך צו זיין פאלק ווי ער האט געמאכט א בונד. זיי דארפן האלטן זיין תורה (ד"ה געזעץ,), און ער וועט געבן זיי דאס לאַנד כנען.

די אידן האבן אָנגענומען די בונד און באַקומען זייער געזעצן, און, מיט דער אייבערשטער איצט צווישן זיי אויפן וועג פון סיני, צו דעם צוגעזאָגטן לאַנד, אָבער ווען מ'האט זיי דערציילט אַז דאס לאנד איז אָנגעפילט מיט ריזן האבן זיי אָפּגעזאגט צו גיין, און די אייבערשטער שטראפט זיי צו בלייַבן אין דער מדבר ביז ד דור וואָס איז ארויסגעגאנגען פון מצרים שטארבט. נאָך 37 יאָר אין די קדש ברנע, דער נעקסטער דור גייט צו די גרענעצן פון כנען, ווו משה רעדט צו זיי צום לעצטן מאל, איבערגייענדיג זייערע נסיעות און געבן זיי נאך געזעצן. די תורה ענדיגט מיט דעם טויט פון משה אויף בארג נבו און זיין קבורה דורך דעם אייבערשטן, און די אידן גרייטן זיך איינצונעמען דאס לאנד.

קריעת ים סוף[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

ס׳איז באשריבן אין די תורה אלס דער גרויסער נס וואס גאט האט געטאן צו די יידן זעקס טאג נאך יציאת מצרים, ווען ער האט געשפאלטן דעם ים סוף פאר די אידן און די מצרים זיינען דערטרונקען געווארן.