טריפאלי (לבנון)

פֿון װיקיפּעדיע
טריפאלי
طرابلس
tripoli-lebanon.org
טריפולי לבנון

טריפאלי איז די צווייט גרעסטע שטאט אין לבנון, איר באפעלקערונג איז איבער 500,000 איינוווינער, די שטאט איז אויף די ברעגעס פון די מיטלענדישער ים, און א פארט שטאט, רוב מענטשן אין די שטאט, זענען סוני מוסלמענער (80%). אין אראביש ווערט די שטאט גערופן, טריפאלי פון דעם מזרח, אדער טריפאלי פון דער אש-שאם געגנט, וויבאלד עס איז דא נאך א טריפאלי אין ליביע.

די שטאט איז ווארשיינליך געגרינדעט געווארן דורך פיניקער, און גריכן. טריפאלי באדייט אין גריכיש, "דריי שטעט".

היסטאריע[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

די פארט האט שוין געדינט אין די פערסישע צייטן, ווען זיי האבן געהערשט אינעם ראיאן, שפעטער נאכפאלגענדיק, העלעניסטיש, רוימישע און ביזאנטישע.

די מוסלמענער, האבן איינגענומען די שטאט פון די ביזאנטן, אין יאר 639, און די קריסטן זענען אנטרינען צו אייראפע, און ציפערן. אין די שטאט זענען געבליבן יידן און פערסן.

אונטער די אראבישע הערשאפט, איז טריפאלי געווארן איינס פאר די גרעסטע פארט, אין די אראבישע וועלט, נאך אלעקסאנדריע, אין עגיפטן.

אונטער די קרייצצוג[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

ווען די קרייצצוג, איז אנגעקומען אין מיטל מזרח, האבן זיי באלאגערט טריפאלי פאר צען יאר, ביז עס איז געלונגען איינצונעמען די שטאט, נאכן איבערנעמען טריפאלי, איז די שטאט געווארן א צונויף געמישטע שטאט, פון אסאך פעלקער, ווי פון איטאליע, און פון גריכנלאנד, סירישע קריסטן, מאראנען, און יידן.

מאמלוקן נעמען צוריק איין טריפאלי[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

ווען די מוסלעמענער האן צוריק באקומען די שטאט, האבן זיי חרוב געמאכט די געגנטער אויפן ים, מורא האבנדיק אז די קריסטן, וועלן צוריק קומען, די נייע שטאט איז אויפגעבויט געווארן ווייט פון די ברעגעס. די שטאט איז רענאווירט געווארן, און געווארן א געגנטליכע הויפטשטאט, פון ווי סחורות פון די געגנט און דמשק, זענען געשיקט געווארן קיין אנדערע לענדער.

צוואנציקסטן יארהונדערט[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

ווען עגיפטן האט איינגענומען די געגנט פון די אטאמאנישע אימפעריע, אין יאר 1834, איז אויפגעשטעלט געווארן א שטאטראט. און אין 1911 זענען אויפגעשטעלט געווארן באנען, קיין צפון סיריע. נאכן ערשטע וועלט מלחמה, ווען דער פראנצויזישער מאנדאט, איז אויפגעשטעלט געווארן אין די לעוואנט. איז אויפגעשטעלט געווארן נעפט רעפיינעריס אין שטאט, פאר די נעפט רערן וואס זענען געלייגט געווארן פון באגדאד, ביזן שטאט.

אין 1942, איז אויפגעשטעלט געווארן די באן ליניע, פון חיפה און ביירוט. אין ביי די אומאפהענגיקייט מלחמה פון ישראל, זענען פאלעסטינער פליטים, אנגעקומען אויף טריפאלי, און א פליטים לאגער, איז אויפגעשטעלט געווארן, צפון פון שטאט.

יידישע היסטאריע[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

עס זענען דא באווייזן, אז יידן האבן געוווינט אין טריפאלי, פון די זיבעטע יארהונדערט. ווען די אראבער זענען דארט געווען, האט דער כאליף פארטריבן די יידן פון שטאט, שפעטער ביי די קרייצצוג, זענען יידן צוריק, בנימין פון טאלעדא דערציילט, אז עס איז געווען אן ערדציטערניש, ער איז געווען דארט בערך 1175.

אשתורי הפרחי איז געווען אין דער שטאט, ווען די מאמלוקן האבן צוריק גענומען די שטאט פון די קריסטן, און ער שרייבט וועגן א יידישע קהילה אין טריפאלי.

רבי עובדיה מברטנורא דערציילט אויף א הונדערט יידישע פאמיליעס וואס געפונען זיך אין שטאט, אין יאר 1489, נאך גירוש שפאניע, זענען אסאך יידן פון שפאניע, געקומען וווינען אין טריפאלי.

משה באסולא האט באזוכט אין שטאט, אין יאר 1522, ער דערציילט אויף דריי יידישע קהילות אין שטאט, שפאנישע, סיצילישע, און אראביש רעדנדע.

אסאך יידן האבן אויסגעוואנדערט פון טריפאלי, צו אנדערע פלעצער. אין די אכצן און ניינצטע יאר הונדערט, האבן יידן נאך געוווינט, אבער איידער די צווייטע וועלט מלחמה, האבן בלויז פיר יידישע פאמיליעס געוווינט אין טריפאלי.