ישראל בערגער
רבי ישראל בערגער (כ"ח שבט ה'תרט"ו - כ"א אייר ה'תרע"ט) איז געווען דער הויפט רב פון בוקארעשט, רומעניע.
אפשטאם
[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]ישראל בערגער איז געבוירן כ"ח שבט שנת תרט"ו אין דער שטאט מאדיאר-לאפאש, אונגארן, צו זיין פאטער רבי יצחק שמחה, א זון פון הרב רבי יחיאל מיכל וואס איז געווען א שוועסטער קינד פונעם רבי קלונימוס קלמן שפירא, דער "מאור ושמש".
עס איז געווען א גרויסער בעל יחסן אין א משפחה פון רוב חסידישע רביים ווי עס איז באשריבן דורך זיין זון אין קונטרס מגלת היוחסין וסדר ההתקשרות, געדרוקט סוף פון ספר "זכות ישראל".
געבוירן איז ער דורך א ברכה פון בעלזער רב שלום מבעלזא, נאכדעם וואס ביי זיין פאטער זענען אוועק עטליכע קינדער האט אים אמאל דער בעלזער רב געזאגט: יא יא איר וועט האבן הצלחה און וועט האבן א קינד וואס וועט יא לעבן נאר איך האב זייער מורא פאר קנאה.
יונגע יארן
[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]רבי ישראל איז געווען א תלמיד פון רוב חסידישע רביים פון זיין דור ווי רבי יצחק אייזיק מקאמארנא און רבי יוסף מאיר ווייס פון ספינקא. ספעציעל איז ער געווען געבינדן מיט רבי מנחם מענדל פאנעטה פון דעש, אויך איז ער געווען ביים דברי חיים פון צאנז און ביים ייטב לב. דער דברי חיים שרייבט אויף אים ווען ער איז אלט געווען אכצטן יאהר "ידידי ה"ה הרב המאה"ג, החריף ובקי, חכם ונבון לחש, החסיד המפורסם וירא ה' כש"ת". ביי עלף יאר איז ער שוין געווען א תלמיד פון רבי יקותיאל יודא ט"ב דער ייטב לב, ער האט געלערנט ביי אים דריי יאר, ווען ער איז אלט געווען פערצן יאר האט אים שוין דער ייטב לב געשריבן א כתר תורה, ער הייבט אן זיין בריוו "ישראל אשר בך אתפאר"
ער איז געווען א איידעם פון רבי מנחם מענדל האגער פון זאבלאטאוו, א זון פון דעם רבין פון זאבלאטאוו, רבי יעקב האגער פון זאבלאטאוו אין גאליציע, וואס ער האט פון אים אסאך מקבל געווען, אן זון פון רבי דוד האגער א זון פון רבי מנחם מענדיל פון קאסאוו, דער אהבת שלום. זיין פרוי האט געשטאמט פון גרויס יחוס פון די רביים אהבת שלום, רבי משה לייב סאסאווער, רבי יצחק אייזיק מקאלוב. זיין זיידע רבי יעקב מזאבליטוב האט זיך אסאך פארלאזט, ער האט געשריבן זיינע תורות, ער האט איהם איבערגעגעבן דאס ספר אהבת שלום אויף מועדים ער זאל עס דריקן, און שפעטער האט רבי ישראל געדריקט די תורות פון זיין זיידער רבי יעקב אין א עקסטער ספר עטרת יעקב וישרא"ל, צוזאמען מיט זיינע אייגענע חידושים.
צום ערשט האט מען איהם אויפגענומען ער זאל זיין רב אין שטאט פרוביזנא אין גאליציע, און כאטש ער האט נישט געוואלט זיין רב, האט איהם אבער זיין רבי דער ייטב לב געשריבן א ווארימער בריוו ער זאל יא ווערן רב (געדרוקט אין כתבי צדק), אויך זיין רבי הרה"ק רבי יושע מבעלזא האט איהם געשטופט דערצו ער זאל יא מקבל זיין אויף זיך דעם לאסט פון זיין א רב. און וועט ער האט עס גענומען אויף זיך האט איהם דער יטב לב געשריבן א בריוו צו שטארקן, ווי ער שרבייט אויף איהם "וברוך אתה בבואך למקום הזה, יהא לגדא טבא ומזלא טוב לך ולכל אנשי מקומך והנלוים אליך"
פון דארט איז ער געווארן רב אין עטליכע שטעט אין רומעניע ווי אין דרנא-וואטרא, פיאטרא - ניאמץ, באזא.
אין יאר ה'תרנ"ח האט מען אים אויף גענומען ער זאל פירן די קהילות החרדים אין דער הויפט שטאט פון רומעניא בוקארעסט, און איז דארט פארבליבן צו זיין הויפט רב 21 יאר. ביז צו זיין פטירה.
זיין פרוי איז נפטר געווארן אין יאר ה'תרס"ה, ט"ז אייר. און ער האט דערנאך חתונה געהאט בזיווג שני מיט הרבנית שרה פריידל די טאכטער פון רבי בן ציון יצחק וועסטרייך רב אין קאנטשיגא לעבן ליזשענסק.
רבי ישראל איז נסתלק געווארן אין יאר ה'תרע"ט, כ"א אייר, ער איז אלט געווען פיר אין זעכציג יאר, און גדולי הדור האבן איהר מספיד געווען, ווי זיין זון ר' משה בערגער ז"ל דערציילט אין קונטרס כתבי צדק (דשפ"ט).
זיינע ספרים
[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]ער האט מחבר געווען עטלעכע ספרים
- זכות ישראל מעשיות אויף צדיקים תלמידי בעל שם טוב
- קדושת שלום מעשיות אויף הרה"ק רבי שלום מבעלזא
- עין ישראל, רצון ישראל אויף תורה און מועדים, אויף שבת מילה ותפילין, און אויף תהלים (געדרוקט אין יאר ה'תרנ"ט, איבערגעדרוקט א מהדורא תנינא אין יאר תרע"ב).
אויך האט ער געשריבן תורות פון צדיקים און זיי געדרוקט ווי דער ספר עטרת יעקב וישראל, רצון מנחם.
- כתבי צדק בריוו וואס צדיקי הדור האבן אים געשריבן. אזעלכע צדיקים ווי רבי מענדל'ע דעעשר, דער ייטב לב, דער דברי חיים, די רביים לבית זידיטשוב קאמארנא. שו"ת אגרא דכלה / בערגער,
- ילקוט ישראל וואס ענטהאלט דריי ספרים לשון ישראל - ברית ישראל - ממון ישראל (געשריבן אין יאהר ה'תרס"ג, געדרוקט אין יאר ה'תרס"ה, און צום צווייטן מאל אלע דריי ספרים אין יאר ה'תר"ע).
- כבוד אלהים א פירוש אויף עץ חיים און פרי עץ חיים.
- שמחת ישראל מעשיות און תורות פון רבי שמחה בונים פון פרשיסחא. געדרוקט אין יאר תר"ע.
- ניצוצי ישראל געדרוקט אין יאר ה'תרע"ג.