לדלג לתוכן

ליקוי חמה

פֿון װיקיפּעדיע

א ליקוי חמה פאסירט אויף דער ערד ווען די ערד, לבנה און זון זענען אין איין ריי און די לבנה באדעקט די זון. דאס פאסירט מינימום צוויי מאל א יאר, און ביז פינף מאל א יאר. א ליקוי חמה קען נאר פאסירן ביים מולד, ד"ה הייסט אדער ראש חודש אדער ערב ראש חודש.

נאך 18 יאר 11 טעג און 8 שעה קומען די ערד, לבנה און זון צוריק צום זעלבן ארט, איז נאך דער לענג צייט פון א ליקוי חמה וועט שטענדיג זיין נאך א ליקוי. ווען די זון איז אינגאנצן באדעקט, און עס ווערט פינסטער אינמיטן טאג, הייסט דאס א טאטאלע ליקוי. ווען די לבנה באדעקט נאר א טייל פון דער זון הייסט דאס א טיילווייזע ליקוי. א טאטאלע ליקוי חמה קען נישט דויערן לענגער ווי זיבן און א האלב מינוט.

אין א גאנצער ליקוי חמה טוט די לבנה אינגאנצן באדעקן די זון דורכאויס עטלעכע מינוט. אין א טיילווייזער ליקוי בלייבט א טייל פון דער זון זעבאר די גאנצע צייט. ווען דער לבנה איז צו ווייט פון דער ערד מאכט זיך אנשטאט א גאנצע ליקוי א רינג ליקוי, ווען די זון לאזט איבער א רינג וואס מען קען זען.

כאטש די זון איז 400 מאל גרעסער פון דער לבנה, זעט אויס די לבנה פון דער ערד כמעט די זעלבע גרייס ווי די זון, ווייל די זון איז בערך 400 מאל ווייטער פון דער ערד ווי די לבנה.

די גמרא גיט צו פארשטיין אז א ליקוי מאורות פאסירט ווען דער אייבערשטער דערצערנט זיך אויף דער וועלט:

בזמן שהחמה לוקה סימן רע לכל העולם כולו. משל למה הדבר דומה, למלך בשר ודם שעשה סעודה לעבדיו והניח פנס לפניהם. כעס עליהם ואמר לעבדו טול פנס מפניהם והושיבם בחושך...לוקה במזרח סימן רע ליושבי מזרח, במערב סימן רע ליושבי מערב, באמצע הרקיע סימן רע לכל העולם כולו
-- מסכת סוכה, דף כ"ט עמוד א'

ליקוי חמה, א זעלטענע זאך אויף כיכר השבת (אויף העברעיש).


די זון סיסטעם
 
די זון · מערקור · ווענוס · ערד · מאדים · צערעס · יופיטער · סאטורן · אוראנוס · נעפטון · פלוטאן · עריס
פלאנעטן · קארליק-פלאנעטן · לבנות: ערדיש · מארסיש · אסטערוידיש · יופיטעריש · סאטורניש · אוראניש · נעפטוניש · פלוטאניש · ערידיש
SSSBs:   מעטעארוידן· אסטערוידן (אסטערויד פאס) · Centaurs · TNOs (קויפער פאס/פארשפרייטער דיסק) · קאמעטן (אורט וואלקן)
זעט אויך אסטראנאמישע אביעקטן און דער זון־סיסטעמ'ס רשימה פון אביעקטן, סארטירט לויט ראדיוס אדער מאסע.
רשימה פֿון פּלאַנעטן