חיים זעליג סלאנימסקי

חיים זעליג סלאנימסקי
געבורט	31 מערץ 1810; ביאליסטאק, גראדנער גובערניע, רוסלענדישע אימפעריע
טויט	15 מאי 1904 (אלט 94); ווארשע, רוסלענדישע אימפעריע
מדינה	קאנגרעס פוילן, רוסלענדישע אימפעריע
קבורה ארט	יידישער בית עולם אין ווארשע
פאך	מאטעמאטיקער, זשורנאליסט, אסטראנאם, רב, שרייבער, ערפינדער

דער אַרטיקל איז אַ יתום, ווייל ווייניק אָדער קיין אַרטיקלען פאַרבינדן צו אים.
זייט אַזוי גוט שאַפט לינקען צו דעם בלאַט פון אַרטיקלען וואָס האָבן אַ שייכות; ס׳איז פאַראַן פאָרשלאָגן.

חיים זעליג סלאָנימסקי; ראשי תיבות: חז"ס או רחז"ס; כ"ה אדר ב' ה׳תק״ע, ביאליסטאק, גראדנער גובערניע, רוסלענדישע אימפעריע – , א' סיון ה'תרס"ד, ווארשע, קאנגרעס פוילן) איז געווען א יידישער פארעפנטלעכער, אסטראנאם, ערפינדער, און דער גרינדער און ערשטער רעדאקטאר פון דער צייטונג "הצפירה".

זיין לעבנס געשיכטע[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

סלאנימסקי האט געלערנט אין תלמוד תורה און ישיבה, און איז באצייכנט געווארן דורך נחום סאקאלאוו אין זיין ביאגראפיע אלס "דער עילוי" און "חריף". פּאַראַלעל צו זייַן פאָרשונג אין דער גמרא האט ער עוסק געווען אין פיזיק און מאַטעמאַטיק. אויך האט ער געלערנט דייַטש, פויליש, רוסיש און פראנצויזיש.

אין 1838 איז ארויס זייַן בוך "תולדות השמים" וואס איז א פארשונג אויף דעם חשבון פון דעם אידישן לוח. דאס בוך איז ארויסגעקומען איבערגעדרוקט מיט דרייַסיג יאר שפּעטער גערופן "יסודי העיבור".

אין פעברואר 1862 האט ער געגרינדעט אין ווארשע, די צייַטונג "הצפירה". די צייַטונג האט געלאזט ברייט פלאץ אין די ערשטע יאָרן פאר באריכטן נייַעס אויף וויסנשאַפֿט און טעכנאָלאָגיע. סלאמניסקי האט געשריבן דערין אין זיין נאָמען און מיט א פסעוודאנים, אויך האט ער פארעפנטלעכט ארטיקלען אין ״המליץ״, ״הכרמל״ און ״האסיף״. די צייטונג איז געווארן פארמאכט נאָך זעקס חדשים און איז געווארן באנייט אין 1874.

ער איז געשטארבן אין 1904 אין זיין היים פון א גריפע, אין טיפן עלטער. איז געווארן באערדיגט מיט אַ מאַסן לויה.

סלאנימסקי האט געהאלטן א איִדיש לעבן, אָבער, זיינע צוויי זין האבן ליידער געטויפט צו קריסטנטום.‏^[1] זיינע אייניקלעך זענען קלעזמער ניקאלאַס סלאנימסקי, דער שרייַבער מיכאַיל סלאנימסקי און דער דיכטער אַנטאָני סלאנימסקי.

פאר מער אינפארמאציע[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

אלכסנדר גוטרמן, "על משפחה אחת (על משפחת סלונימסקי שאחד מבניה היה מדען ומן העורכים הראשונים של העתונות העברית ואילו הבנים המירו דתם)", עת-מול, י"ב, 2 (1986), 19–21.
אברהם אריה עקביא, "חז"ס [חיים זליג סלונימסקי], חיים יחיאל בורנשטיין, פסח שפירא", ארשת: ספר שנה לחקר הספר העברי ה', ירושלים: מוסד הרב קוק, תשל"ב, 387–411.
יעקב שביט ויהודה ריינהרץ, "האל המדעי": מדע פופולרי בעברית במזרח אירופה במחצית השנייה של המאה ה-19, הוצאת הקיבוץ המאוחד, 2011, עמ' 10–12, 113–122.
ניקאלאס סלונימסקי, "My grandfather invented the telegraph", קומנטרי, ינואר 1977