מאקס פלאנק – װיקיפּעדיע

מאקס פלאנק
Max Karl Ernst Ludwig Planck
הויפט ביישטייערן

געבורט	23 אפריל 1858 קיל, Q704288, Q151624
טויט	4 אקטאבער 1947 (אלט 89) געטינגען
וואוינארט	קיל, מינכן
קבורה ארט	געטינגען צווינטער
דאקטאראט-מענטאר	אלעקסאנדער פאן בריל
זיווג	מארי מערק
אנטוויקלער פון קוואנטן-מעכאניק

מאַקס קאַרל ערנסט לודוויג פלאַנק (דײַטש: Max Karl Ernst Ludwig Planck; ‏23סטן אפריל 1858 - 4טן אקטאבער 1947) איז געווען א דייטשער טעארעטישע פיזיקער וואס האט איניציאירט קוואנטן-טעאריע, און דערוועגן איז ער באלוינט געווארן מיטן נאבעל פריז פאר פיזיק אין 1918.

קוואנטן טעאריע איז איינע פון די פונדאמענטאלע טעאריעס פון 20סטן יארהונדערט פיזיק, וואס האט רעוואלוציאניזירט די פארשטאנד פון אטאמישע פראצעסן.

יונגע יארן

[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

פלאנק איז געבוירן געווארן אין קיל, האלשטיין צו זיין פאטער יאהאן יוליוס ווילהעלם פלאנק און זיין צווייטער ווייב עמא פאציג. ער איז געווען זיין פאטערס זעקסטע קינד. אין 1867 האט זיך די פאמיליע געצויגן קיין מינכן.

זען • רעדן • ענדערן נאבעל פרעמיע פאר פיזיק געווינער
1901–1925	רענטגען (1901) • לארענץ, זימאן (1902) • בעקערעל, פיער קירי, מארי קירי (1903) • ריילי (1904) • לענארד (1905) • טאמסאן (1906) • מייקלסאן (1907) • ליפמאן (1908) • מארקאני, ברוין (1909) • וואן דער וואלס (1910) • ווין (1911) • דאלען (1912) • אנעס (1913) • לאוע (1914) • וו' ה' בראג, לארענס בראג (1915) • נישט געטיילט (1916) • בארקלא (1917) • פלאנק (1918) • שטארק (1919) • גיאם (1920) • איינשטיין (1921) • באהר (1922) • מיליקן (1923) • סיגבאן (1924) • פֿראנק, הערץ (1925)
1926–1950	פערען (1926) • קאמפטאן, ווילסאן (1927) • ריטשארדסאן (1928) • ברואיי (1929) • ראמאן (1930) • נישט געטיילט (1931) • הייזנבערג (1932) • שרעדינגער, דיראק (1933) • נישט געטיילט (1934) • טשאדוויק (1935) • העס, אנדערסאן (1936) • דייוויסאן, טאמסאן (1937) • פֿערמי (1938) • לארענס (1939) • נישט געטיילט (1940-1942) • שטערן (1943) • ראבי (1944) • פאולי (1945) • ברידזשמאן (1946) • עפלטאן (1947) • בלקט (1948) • יוקאווע (1949) • פאוול (1950)
1951–1975	קאקראפֿט, וואלטאן (1951) • בלאך, פערסעל (1952) • זערניקע (1953) • בארן, באטע (1954) • לאם, קוש (1955) • שאקלי, בארדין, בראטיין (1956) • יאנג, לי (1957) • טשערענקאוו, פראנק, טאם (1958) • סעגרע, טשעברליין (1959) • גלייזער (1960) • האפסטעדטער, מאסבאוער (1961) • לאנדאו (1962) • וויגנער, געפערט-מייער, יענסן (1963) • טאונס, באסאוו, פראכאראוו (1964) • טאמאנאגא, שווינגער, פֿיינמאן (1965) • קאסטלער (1966) • בעטע (1967) • אלווארעז (1968) • גיל-מאן (1969) • אלפֿווען, ניל (1970) • גאבאר (1971) • בארדין, קופער, שריפער (1972) • עסאקי, גיאווער, דזשאזעפסאן (1973) • רייל, יואיש (1974) • אגע באהר, מאטלסאן, ריינוואטער (1975)
1976–2000	ריכטער, טינג (1976) • אנדערסאן, מאט, וולעק (1977) • קאפיצא, פענזיאס, ווילסאן (1978) • גלאשא, סאלאם, וויינבערג (1979) • קראנין, פֿיטש (1980) • בלומבערגן, שולאוו, סיגבאן (1981) • ווילסאן (1982) • טשאנדארסעקאר, פֿאולער (1983) • רוביא, וואן דער מיר (1984) • קליצינג (1985) • רוסקא, ביניג, רארער (1986) • בעדנארץ, מולער (1987) • לעדערמאן, שווארץ, שטיינבערגער (1988) • ראמזי, דעמעלט, פאול (1989) • פרידמאן, קענדאל, טיילאר (1990) • דע-זשען (1991) • שארפאק (1992) • האלס, טיילאר (1993) • ברוקהויז, שול (1994) • פערל, ריינעס (1995) • לי, אשעראף, ריטשארדסאן (1996) • טשו, טאנודזשי, פיליפס (1997) • לאפֿלין, שטורמער, צואי (1998) • 'ט הופֿט, וועלטמאן (1999) • אלפֿעראוו, קרעמער, קילבי (2000)
2001 און ווייטער	קארנעל, קעטרלע, ווימאן (2001) • דייוויס, קאשיבא, דזשאקאני (2002) • אבריקאסאוו, גינזבורג, לעגעט (2003) • גראס, פאליצער, ווילטשעק (2004) • גלאובער, האל, הענש (2005) • מאטער, סמוט (2006) • פֿער, גרינבערג (2007) • נאמבו, קאבאיאשי, מאסקאווא (2008) • קאַא, בויל, סמיט (2009) • געאים, נאוואסעלאוו (2010) • פערלמוטער, שמידט, ריס (2011) • האראש, ווינלאנד (2012) • ענגלער, היגס (2013) • אמאנא, אקסאקי, נאקאמורא (2014) • קאדזשיטא, מאקדאנאלד (2015) • טהולעס, האלדיין, קאסטערליץ (2016) • ווייס, באריש, טארן (2017) • אשקין, מורו, סטריקלאנד (2018)

דער ביאָגראַפישער אַרטיקל איז אַ שטומף. דאָס הייסט עס פעלן אין אים גרונטלעכע אינפאָרמאַציע איבערן פאַרשטאַנד פון דער טעמע. ביטע העלפט דאָס פאַרברייטערן.