לדלג לתוכן

וויקיפעדיע און אנטיסעמיטיזם

פֿון װיקיפּעדיע

די שייכות צווישן וויקיפּעדיע און אנטיסעמיטיזם אָפּשפּיגלט אַ וואַקסנדיקע אינטערעסע אין דער היינטיקער פאָרשונג. די הויפּט-פאָקוס פון פאָרשונג באַהאַנדלט דעם באַהאַנדלונג פון היסטאָרישע ענינים,[1] די צוגאַנג פון ניצערס צו אַרטיקלען וואָס האָבן צו טאָן מיט אנטיסעמיטיזם,[2] און אירע נייטראַליטעט פּאָליטיק.[3]

אַ כללדיקע איבערבליק

[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

פֿאַר פאָרשער ווערט וויקיפּעדיע אַנגענומען ווי אַ פּלאַטפאָרמע, וווּ קאָנטראָווערסיעלע טעמעס ווערן דיסקוטירט און רידזשענערירט, און ווי אַ אָרט פֿאַר קולטורעלער אויסדרוק.[4][5] וויקיפּעדיע-רעדאַקטאָרן ווערן באַשריבן דורך חורבן-פֿאָרשער ווי אַזעלכע וואָס שטעלן כּוונהדיק אַרײַן פאַרקרומטע און פארמיטטע מיינונגען אין דער געשיכטע פֿון דעם חורבן.[6][7]

די דיסקוסיעס צווישן ניצערס אין וויקיפּעדיע-שמועס בלאַטלעך גייען אָפט ווייטער פון אַ פּשוטע פאַקטישע רעפּרעזענטאַציע, מיט אָנטיילנעמערס וואָס שאַפֿן אַ קולעקטיווער זכּרון, וואָס קען אַרײַננעמען זכּרון פֿון היסטאָרישע טראַוומאַטישע געשעענישן ווי דער חורבן.[8]

סעלעקטיווער פֿריימינג קומט אויך פֿאַר, ווי אין דעם ווייניקער באַקלאָג פון אידישע ליידן אין אַרטיקלען וועגן מאַסן-מאָרד אָרטער.[5][9] די רעדאַקטיר-פּאָליטיק פֿון וויקיפּעדיע ערלויבט די שאַפונג פֿון אַרטיקלען מיט אַנטיסעמיטישע נטיות, וואָס רעדאַקטאָרן פרובירן צו לייזן דורך אַן אויסמעקן פּראָצעס.[10][11] אין אַנדערע פֿאַלן זענען געווען אָנשטרענגונגען צו אויסמעקן אַנטיסעמיטישע מיינונגען פון באַוואוסטע פּערזענלעכקייטן. צוזאַמען מיט דעם, דער עפֿענער סטרוקטור פון וויקיפּעדיע מאכט מעגלעך "רעדאַקטיר-מלחמות" צווישן פאַרשידענע אינטערעס-גרופּעס.[12]

אַנטיסעמיטישע מיינונגען ווערן אָפֿט געזען אין וויקיפּעדיע אַרטיקלען וועגן אידישע טעמעס אין נישט-ענגלישע ווערסיעס פון וויקיפּעדיע.[13] צו ביישפּיל, מיינונגען וואָס ווערן אויסגעדריקט אין אַנטיסעמיטישער ליטעראַטור ווערן אָפֿט געשטעלט ווי אַ לעגיטימע היסטאָרישע פּערספּעקטיוו.[14] אין געוויסע פֿאַלן ווערן בלאַטלעך וועגן פּאָפּולערע פּערזענלעכקייטן מיט אַנטיסעמיטישע מיינונגען דערהייַנטיקט מיט אַ מכובּעדיקן טאָן.[15] אנדערע רעדאַקטאָרן האָבן פּרובירט צו מעקן דערמאָנונגען וועגן דער אידישער אָפּשטאַם פון באַוואוסטע פיגורן צו רעדוצירן אידישע אידענטיטעט אין באַקאַנטע פיגורן, וואָס אָפּשפּיגלט די געשיכטע, ווערטלעך און חששות פון די רעדאַקטאָרן.[16]

עס זענען אויך געווען אָנגעזאָגט וועגן די אנטוויקלונג פון אַנטיסעמיטישע געפילן אין וויקיפּעדיע אַרטיקלען.[17]

די נייטראַליטעט און טעמאַטישע טענדענצן

[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

פאָרשער וואָס האָבן זיך פארנומען מיט אנטיסעמיטיזם אין וויקיפּעדיע האָבן זיך אָפֿט קאָנצענטרירט אויף סיסטעמאַטישע נטיות און נישט אויף בכוונה אַנטיסעמיטישע אַקטן.

מילדער סטריאאָטיפּן וואָס באַשייַנען אידן ווי "מלומד", "קולטור" און "ירושה" זענען אָפֿט ארויסגעבראַכט, אָבער ניט ראַר ווי סעלעקטיווע, פאָליטישע טערמינען ווי "לאָביע" אָדער "קאָנספּיראַציע", וואָס שאַפֿן אַ נעגאַטיוועע פריימינג.[18]

פֿאַרשידענע פראבלעמען

[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

אַנדערע פראבלעמען אַרייַננעמען אַנטיסעמיטישן וואַנדאַליזם,[19][20] שאַפונג פֿון חשבונות מיט אנטיסעמיטישע נעמען,[3] און קאָרדינירטע סטראַטעגיעס צו פאַרהיטן אויסמעקן אַנטיסעמיטישע אינהאַלט.[21][22]

רעאַקטיאָן פון וויקיפּעדיע

[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

אין 2023 האָט וויקיפּעדיע'ס אַרביטראַציע קאָמיטעט באַשלאָסן צו פאַרקלענערן די אַקסעס פון צוויי רעדאַקטאָרן נאָך זיכּרונג אַנטיסעמיטישע אַקטן.[23]

  1. Pfanzelter, E. (2015). At the crossroads with public history: Mediating the Holocaust on the Internet. Holocaust Studies, 21(4), 250-271.
  2. Tausch, A. (2020). The political geography of Shoah knowledge and awareness, estimated from the analysis of global library catalogues and Wikipedia user statistics. Jewish Political Studies Review, 31(1/2), 7-123.
  3. a b Oboler, Andre; Steinberg, Gerald; Stern, Rephael (11 October 2010). "The Framing of Political NGOs in Wikipedia through Criticism Elimination". Journal of Information Technology & Politics 7 (4): 284–299. doi:10.1080/19331680903577822. 
  4. Baker, M. J., & Détienne, F. (2024). Arguing across spaces in an online epistemic community: Case studies in controversial Wikipedia articles. Journal of Argumentation in Context, 13(1), 1-48.
  5. a b Makhortykh, M. (2017). Framing the Holocaust online: memory of the Babi Yar massacres on Wikipedia. Studies in Russian, Eurasian and Central European New Media, 18, 67-94.
  6. Grabowski, J., & Klein, S. (2023). Wikipedia’s Intentional Distortion of the History of the Holocaust. The Journal of Holocaust Research, 37(2), 133-190.
  7. den Hartogh, R. (2014). The future of the past. A case study on the representation of the Holocaust on Wikipedia.
  8. Ferron, M. and Massa, P. (2013). Beyond the encyclopedia: collective memories in wikipedia. Memory Studies, 7(1), 22-45.
  9. Wolniewicz-Slomka, D. (2016). Framing the Holocaust in popular knowledge: 3 articles about the Holocaust in English, Hebrew and Polish Wikipedia. Adeptus, (8), 29-49.
  10. Tripodi, F. (2023). Ms. Categorized: Gender, notability, and inequality on Wikipedia. New media & society, 25(7), 1687-1707.
  11. De Vera, E. (2020). Classifying Eugenics: A “Wandering Subject” moves to Wikipedia (Doctoral dissertation).
  12. Rosenzweig, R. (2006). Can history be open source? Wikipedia and the future of the past. The journal of American history, 93(1), 117-146.
  13. Bao, P., Hecht, B., Carton, S., Quaderi, M., Horn, M., & Gergle, D. (2012, May). Omnipedia: bridging the wikipedia language gap. In Proceedings of the SIGCHI Conference on Human Factors in Computing Systems (pp. 1075-1084).
  14. Matussek, C. (2013). Fertile Ground for a Poisonous Weed: The Protocols of the Elders of Zion in the Arab World. Israel Journal of Foreign Affairs, 7(3), 71-78.
  15. Graff, A. (2022). Jewish perversion as strategy of domination: the anti-semitic subtext of anti-gender discourse. Journal of Modern European History, 20(3), 423-439.
  16. Callahan, E. S., & Herring, S. C. (2011). Cultural bias in Wikipedia content on famous persons. Journal of the American society for information science and technology, 62(10), 1899-1915.
  17. Utz, R. (2019). Medievalism, Antisemitism, and Twenty-First-Century Media: An Update. Studies in Medievalism XXVIII: Medievalism and Discrimination, 41-50.
  18. Mohamed, E. (2016). Jewish, christian and islamic in the english wikipedia. Online-Heidelberg Journal of Religions on the Internet, 11.
  19. Wikipedia fixed its swastika problem fast. Why can't anyone else? (‏16 August 2021).
  20. Pictures of Swastikas temporarily replaced Wikipedia pages for Jennifer Lopez, Ben Affleck.
  21. Aksit, F. G. An Empirical Research:“Wikipedia Vandalism Detection using VandalSense 2.0”.
  22. Reagle, J. M. (2010). Good faith collaboration: The culture of Wikipedia. MIT Press.
  23. "בית המשפט העליון של ויקיפדיה מטפל בקונספירציה לכאורה לעיוות ערכי שואה", The Jerusalem Post (1 March 2023).