פאשיזם
רעגירונג מעטאדן |
אנארכיע |
פֿאַשיזם איז אַ רעגירונג-מעטאָד רעכט געשימט וואס לויט איר איז די שטאַט מער וויכטיקער ווי די מענטשן. דאָס האט זיך אנטױקלט אין 20סטן יאָרהונדערט:
1. די באַװעגונג פון בעניטאָ מוסאָליני (1919-1922) און די פּאָליטישע מלוכה (1922-1945) אין איטאַליע אים ענגערן זינע "פֿאַשיזם".
2. נאָך אײנער אינטערפּרעטאַציע, דער באַגריף נעבן דער אַנדערן אַנטי־דעמאָקראַטישן, אַנטי־ליבעראַלן אידעאָלאָגיע, אַז פֿאַרהאַרמלאָזענדער אױך דער דײַטשער נאַציאָנאַליזם; און פֿאַרשידענע קלײנער באַװעגונגען אין אײראָפּע דער צוױשענקריג צײַט מיט אײן. אַ רעזשים, דאָס גרונדלעגע מענטשן רעכטע נישט אַכטעט.
דער בונד צװישן מוסאָליני און היטלער, באַקאַנט אַז ״אײַזערנער פּאַקט״ אָדער ״אַקס רוים־בערלין״, װערט אַ סימבאָל צום אָנפֿאַנג פֿון דער צווייטער וועלט קריג.
אין שפּאַניע האָט דער גענעראַל פֿראַנקאָ די װערטע פֿונעם איטאַליענער פֿאַשיסטן און די דײַטשן נאַציאָנאַליזם מיטײַן געשלאָסען, די רעפּובליקאַנישערען אין שפּאַנישען בירגער קרײַג אײנלײטעט אין 1936 צו בעזײגען. ער האָט אַ דיקטאַטאָרישן שטאַט ביז 1975.