באַקוקן דעם מקור פון טשילע

{{מדינה
| נאמען = טשילע
| שטאַט = רעפובליק פון טשילע<br /> República de Chile
| פאן בילד = flag of Chile.svg
| סימבאל בילד =   Coat of arms of Chile.svg 
| מאפע =     Chile (orthographic projection).svg
| זינגליד = [[נאציאנאלער הימען פון טשילע]]
| קאנטינענט = [[דרום אמעריקע]]
| אפיציעלע שפראך = [[שפאניש]]
| הויפטשטאט = [[סאנטיאגא]]
| רעגירונג =                    <!--
| ראש מלוכה טיטל =    גרונטלעך: פרעזידענט -->
| ראש מלוכה = [[סעוואסטיאן פיניערא]]
| פרעמיער מיניסטער = 
| גרינדונג דאטום = 
| פלאך מאס = 	756,950 
| וועלט גראדונג פלאך = 38סטע
| פראצענט וואסער = 
| באפעלקערונג צאל = 
| וועלט גראדונג באפעלעקרונג = 
| באפעלקערונג ענגקייט = 
| פראדוקט ווערדע = 
| וועלט גראדונג פראדוקט ווערדע = 43
| וואלוטע = 
| צייט זאנע = 
| אינטערנעט דאמיין = 
| טעלעפאן קאד = 
| באמערקונגען = 
}}
'''טשילע''' ({{שפראך-es|Chile}}), אפיציעל די '''רעפובליק פון טשילע''' ({{שפראך-es|República de Chile}}), איז אַ לאַנד אין דער מערב זייט פון [[דרום אַמעריקע]]. איר [[הױפּטשטאָט]] איז [[סאַנטיאַגאָ]]. זי באדעקט א לאנגן שמאלן שטח צווישן די [[אנדן]] אין מזרח און דעם [[פאציפישער אקעאן|פאציפישן אקעאן]] אין מערב. זי גרענעצט [[פערו]] צו צפון, [[באליוויע]] צו צפון־מזרח און ארגענטינע אין [[מזרח]]. די פאציפישע בארטן־ליניע איז לאנג  6,435 ק"מ.

דער צענטער טייל פון טשילע האט צוויי גרויסע שטעט, סאנטיאגא און [[וואלפארייסא]], און האט א מיטלענדישן קלימאט, מיט דורכשניט טעמפעראטורן פון 28°C אין יאנואר און 11°C אין יולי.

טשילע"ס [[אטאקאמא|צפון מדבר]] אנטהאלט גרויסע מינעראל-פארמעגן, בעיקר [[קופער]]. דרום טשילע איז רייך אין וועלדער און האט א קייט פון [[וואולקאן|וואולקאנען]] און אזערעס. דער דרום בארטן שליסט איין א סך קאנאלן, [[האלבאינזל]]ען און [[אינזל]]ען.

דעם 22סטן אפריל 2015 האט זיך אויפגעריסן דער [[קאלבוקא]] וואולקאן.

די באפעלקערונג פון טשילע איז 16.9 מיליאן (2009); פון זיי וואוינען 10 מיליאן אין צענטער טייל פון לאנד. א גרויסער טייל פון דער באפעלקערונג קומט פון איטאלינעשער און שפאנישער אפשטאמונג. 63% זענען [[קאטאליציזם|קאטאליקן]], 10% [[פראטעסטאנטן]], און א קליינער טייל זענען [[ייד]]ן.

[[טעקע: Pueblo de San Pedro de Atacama 2013-09-21 11-52-31.jpg |קליין|250px|]]

== געאגראפיע ==
גאנץ דרום טשילע ווערט גערעכנט א טייל פון [[פאטאגאניע]].

== געשיכטע ==

== עקאנאמיע ==

=== לאנדווירטשאפט ===
[[לאנדווירטשאפט]] אין טשילע שפארט איין א ברייטע רייע פון פארשידענע טעטיקייטן צוליב איר [[געאגראפיע]], [[קלימאט]] און [[געאלאגיע]]. היסטאריש איז לאנדווירטשאפט איינע פון די יסודות פון טשילע׳ס עקאנאמיע. היינטיקע צייטן ביישטייערן לאנדווירטשאפט צוזאמען מיט [[פישעריי]] און [[וואלד|וועלדער]] נאר 4.9% פונעם [[ברוטא אינלענדישער פראדוקט|בא״פ]] און באארבעטן 13.6% פונעם לאנד׳ס ארבעט-קראפט. טשילע איז איינער פון דער וועלט׳ס גרעסטע פראדוצירער פון [[קארש|קארשן]] און [[יאגדע|יאגדעס]], און איינער פון די 10 גרעסטע וועלט־פראדוצירער פון [[וויינטרויבן|טרויבן]], [[עפל]], [[קיווי יאגדע|קיווי]], [[פערשקע|פערשקעס]], [[פלוים|פלוימען]] און ניסלעך.<ref>[http://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL/ Agriculture in Chile, by FAO]</ref> אנדערע הויפט לאנדווירטשאפט פראדוקטן זענען בארן, [[ציבל]], [[ווייץ]], [[קוקורוזע]], [[האבער]], [[קנאבל]], [[אספארגוס]], [[באנדלעך]], רינדער [[פלייש]], עופות, וואל, פיש, האלץ און העמפ. טשילע באניצט  14,015 העקטארן פון לאנדווירטשאפט באדן.<ref>{{Cite web|url=https://data.oecd.org/chile.htm|title=Chile – OECD Data|website=theOECD|language=en|access-date=2 November 2018}}</ref>

== פאליטיק ==
טשילע האט אן אומאפהענגיקע געריכטיקע מאכט כולל אן אפעליר־געריכט און דאס [[העכסטע געריכט פון טשילע]].

== דעמאגראפיע ==
אין דעם צענזוס פון 2002 האט טשילע געהאט א באפעלקערונג פון 15.1 מיליאן מענטשן. פון זיי וואוינען 40% אין [[סאנטיאגא]] און די ארומיקע געגנטן.

טשילע האט א פילעטנישע געזעלשאפט. א מערהייט פון דער באפעלקערונג האבן אן אייראפעאישן אפשטאם, בעיקר [[שפאניער]], ווי אויך [[דייטשע]], [[איטאליענער]], [[אירישע]], [[בריטישע]], [[שווייצער]] און [[קראאטן]]. לויט גענעטישע אונטערזוכונגען האט אן ערך איין העלפט פון דער באפעלקערונג זיינען [[מעטיס]]ן, וואס הייסט אז האבן אויך אורעלטערן צווישן אינדיאנער מיט נאך א קליינעם בייטראג פון [[אפריקאנער]].  בלויז 8% זיינען געהערן צו אבאריגענען, דערהויפּט [[מאפוטשע]] אינדיאנער. 

די דייטשע אימיגראנטן וואס זענען געקומען אין טשילע אין די 1850ער יארן האבן זיך באזעצט אין דרום טייל פון לאנד, בעיקר אין [[וואלדיוויא]] און [[לאס אנכעלעס, טשילע|לאס אנכעלעס]].
{{-}}

== רעפערענצן ==
{{רעפליסטע}}{{ארגאניזאציע פאר עקאנאמישע קאאפעראציע און אנטוויקלונג}}

[[קאַטעגאָריע:טשילע|*]]
{{דרום-אמ-געא-שטומף}}