אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פאקטאריזאציע"

פֿון װיקיפּעדיע
אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
מ Bot: Migrating 41 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q188804 (translate me)
די אידענטיטעט פון דעם אונטערשיד צווישן צוויי קוואדראטצאלן צוגעשריבן.
טאַגן: וויזועלער רעדאקטירונג מאביל־רעדאַקטירונג מאביל וועב־רעדאקטירונג
שורה 1: שורה 1:
אין [[מאטעמאטיק]] '''פֿאַקטאָריזאַציע''' ({{שפראך-en|factorization}}) איז א וועג פון צענעמען א מאטעמאטישע [[צאל]] אויף עלעמענטן, וועלכע הייסן '''פאקטארן''', אויף א פאל וואס ווען מען טאפלט די פאקטארן איינס מיט די אנדערע באקומט מען די ארגינעלע צאל.
אין [[מאטעמאטיק]] '''פֿאַקטאָריזאַציע''' ({{שפראך-en|factorization}}/''factorisation'') איז א וועג פון צענעמען א מאטעמאטישע [[צאל]] אויף עלעמענטן, וועלכע הייסן '''פאקטארן''', אויף א פאל וואס ווען מען טאפלט די פאקטארן איינס מיט די אנדערע באקומט מען די ארגינעלע צאל.


צום ביישפיל דער נומער 6936 קען מען צעלײגן אזוי: 17<sup>2</sup> · 3 · 2<sup>3</sup> = 6936 &nbsp;
צום ביישפיל די נומער 6936 קען מען צעלײגן אזוי: 17<sup>2</sup> · 3 · 2<sup>3</sup> = 6936 &nbsp;


דאס זעלבע איז אויב מיר האבן א [[פאלינאם]] ''x''<sup>2</sup> - 4, קען מען צענעמען צו די פאקטארן אזוי: (''x'' - 2)(''x'' + 2) לויט א באשטימטע [[פארמולע]].
דאס זעלבע איז אויב מיר האבן א [[פאלינאם]] ''x''<sup>2</sup> - 4, קען מען צענעמען צו די פאקטארן אזוי: (''x'' - 2)(''x'' + 2) לויט א באשטימטע [[פארמולע]]. די אידענטיטעט וואס איז באניצט פאר די דאזיגע פאקטאריזאציע הייסט דער אונטערשיד צווישן צווי קוואדראטצאלן (ענגליש: "square numbers", דײַטש: "Quadratzahl"):


(a<sup>2</sup> - b<sup>2</sup> = (a + b)(a - b
== די וועג צו פאקטאריזירן ==
אויב מיר האָבן, למשל, אַ [[צוזאמענגעזעצטע צאל|צוזאַמענגעזעצטע צאָל]]: <math>\ 4</math>, און מיר ווילן וויסן וואָס זײַנען זײַנע פאַקטאָרן, טיילן מיר אפ דעם פיר צום גרעסטן נומער וואס מען קען צעטיילן אויף א פאל זאל בלײַבן א [[נאטירלעכע צאל|נאַטירלעכע צאָל]] (אויסער מיט 4 אליין), וואָס דאָס איז <math>\ 2</math> און מיר באקומען די פאַקטאָריזאַציע: <math>\ 2*2</math>.


== די שיטה צו פאקטאריזירן ==
לאמיר נעמען מער א קאמפליצירטער נומער: <math>\ 30</math>. מיר זוכן דעם גרעסטן נומער וואס קען אפטיילן דעם 30, וואס דאס איז <math>\ 3</math> (ווייל <math>\ 3*10=30</math>). נאכער זוכן מיר וואס איז דער גורם צו די נומערן 3 און 10, וועלן מיר טרעפן אז 3 איז א [[פרימצאל]] וואס מע קען נישט צעטיילן, און נאר דעם 10 קען מען צעטיילן אויף <math>\ 2*5</math>, אזוי ווייסן מיר אז דער גורם צו 30 איז: <math>\ 3*2*5</math>.
אויב מיר האָבן, למשל, אַ [[צוזאמענגעזעצטע צאל|צוזאַמענגעזעצטע צאָל]]: <math>\ 4</math>, און מיר ווילן וויסן וואָס זײַנען זײַנע פאַקטאָרן, טיילן מיר אפ דעם פיר צו דער גרעסטן נומער וואס מען קען צעטיילן אויף א פאל זאל בלײַבן א [[נאטירלעכע צאל|נאַטירלעכע צאָל]] (אויסער מיט 4 אליין), וואָס דאָס איז <math>\ 2</math> און מיר באקומען די פאַקטאָריזאַציע: <math>\ 2*2</math>.

לאמיר נעמען מער א קאמפליצירטע נומער: <math>\ 30</math>. מיר זוכן די גרעסטע נומער וואס קען אפטיילן דעם 30, וואס דאס איז <math>\ 3</math> (ווייל <math>\ 3*10=30</math>). נאכער זוכן מיר וואס איז דער גורם צו די נומערן 3 און 10, וועלן מיר טרעפן אז 3 איז א [[פרימצאל]] וואס מע קען נישט צעטיילן, און נאר דעם 10 קען מען צעטיילן אויף <math>\ 2*5</math>, אזוי ווייסן מיר אז דער גורם צו 30 איז: <math>\ 3*2*5</math>.


== פאקטאריזירן דורך ארויסנעמען א געמיינזאמער פאקטאר ==
== פאקטאריזירן דורך ארויסנעמען א געמיינזאמער פאקטאר ==
אויב מיר האבן א [[חשבון]] מיט [[צוגאב]] און/אדער [[אראפנעם]], צום ביישפיל: <math>\ 4 + 8</math> און מיר ווילן דאס צעגלידערן אויף פאקטארן, זוכן מיר וועלכער גרעסטער נומער קען צוברענגען סיי צו נומער <math>\ 4</math> און סיי צו נומער <math>\ 8</math> (מיט אנדערע ווערטער, וואס איז דער געמיינזאמער פאקטאר), וועלן מיר טרעפן אז <math>\ 4</math> איז די לייזונג, ווייל <math>\ 4 * 1</math> איז <math>\ 4</math>, און <math>\ 4 * 2</math> איז <math>\ 8</math>. א צינד צעטיילן מיר דעם <math>\ 4</math> אונד דעם <math>\ 8</math> מיטן געמיינזאמער פאקטאר (וואס דאס איז דער 4), און מיר שרייבן עס אזוי: <math>\ 4(1+2)</math> אזוי האבן מיר בעצם פאקטאריזירט די ארגינעלע צאל.
אויב מיר האבן א [[חשבון]] מיט [[צוגאב]] און/אדער [[אראפנעם]], צום ביישפיל: <math>\ 4 + 8</math> און מיר ווילן דאס צעגלידערן אויף פאקטארן, זוכן מיר וועלכע גרעסטע נומער קען צוברענגען סיי צו נומער <math>\ 4</math> און סיי צו נומער <math>\ 8</math> (מיט אנדערע ווערטער, וואס איז דער געמיינזאמער פאקטאר), וועלן מיר טרעפן אז <math>\ 4</math> איז די לייזונג, ווייל <math>\ 4 * 1</math> איז <math>\ 4</math>, און <math>\ 4 * 2</math> איז <math>\ 8</math>. א צינד צעטיילן מיר דעם <math>\ 4</math> אונד דעם <math>\ 8</math> מיטן געמיינזאמער פאקטאר (וואס דאס איז דער 4), און מיר שרייבן עס אזוי: <math>\ 4(1+2)</math> אזוי האבן מיר בעצם פאקטאריזירט די ארגינעלע צאל.


[[קאטעגאריע:אלגעברע]]
[[קאטעגאריע:אלגעברע]]

רעוויזיע ביי 14:31, 22 אַפּריל 2017

אין מאטעמאטיק פֿאַקטאָריזאַציע (ענגליש: factorization/factorisation) איז א וועג פון צענעמען א מאטעמאטישע צאל אויף עלעמענטן, וועלכע הייסן פאקטארן, אויף א פאל וואס ווען מען טאפלט די פאקטארן איינס מיט די אנדערע באקומט מען די ארגינעלע צאל.

צום ביישפיל די נומער 6936 קען מען צעלײגן אזוי: 172 · 3 · 23 = 6936  

דאס זעלבע איז אויב מיר האבן א פאלינאם x2 - 4, קען מען צענעמען צו די פאקטארן אזוי: (x - 2)(x + 2) לויט א באשטימטע פארמולע. די אידענטיטעט וואס איז באניצט פאר די דאזיגע פאקטאריזאציע הייסט דער אונטערשיד צווישן צווי קוואדראטצאלן (ענגליש: "square numbers", דײַטש: "Quadratzahl"):

(a2 - b2 = (a + b)(a - b

די שיטה צו פאקטאריזירן

אויב מיר האָבן, למשל, אַ צוזאַמענגעזעצטע צאָל: , און מיר ווילן וויסן וואָס זײַנען זײַנע פאַקטאָרן, טיילן מיר אפ דעם פיר צו דער גרעסטן נומער וואס מען קען צעטיילן אויף א פאל זאל בלײַבן א נאַטירלעכע צאָל (אויסער מיט 4 אליין), וואָס דאָס איז און מיר באקומען די פאַקטאָריזאַציע: .

לאמיר נעמען מער א קאמפליצירטע נומער: . מיר זוכן די גרעסטע נומער וואס קען אפטיילן דעם 30, וואס דאס איז (ווייל ). נאכער זוכן מיר וואס איז דער גורם צו די נומערן 3 און 10, וועלן מיר טרעפן אז 3 איז א פרימצאל וואס מע קען נישט צעטיילן, און נאר דעם 10 קען מען צעטיילן אויף , אזוי ווייסן מיר אז דער גורם צו 30 איז: .

פאקטאריזירן דורך ארויסנעמען א געמיינזאמער פאקטאר

אויב מיר האבן א חשבון מיט צוגאב און/אדער אראפנעם, צום ביישפיל: און מיר ווילן דאס צעגלידערן אויף פאקטארן, זוכן מיר וועלכע גרעסטע נומער קען צוברענגען סיי צו נומער און סיי צו נומער (מיט אנדערע ווערטער, וואס איז דער געמיינזאמער פאקטאר), וועלן מיר טרעפן אז איז די לייזונג, ווייל איז , און איז . א צינד צעטיילן מיר דעם אונד דעם מיטן געמיינזאמער פאקטאר (וואס דאס איז דער 4), און מיר שרייבן עס אזוי: אזוי האבן מיר בעצם פאקטאריזירט די ארגינעלע צאל.