אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אינטערנאציאנאלע דאטע ליניע"

פֿון װיקיפּעדיע
אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
מ r2.7.3) (באט: לייגט צו bs:Međunarodna datumska granica
מ Bot: Migrating 54 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q131389 (translate me)
שורה 24: שורה 24:
[[קאטעגאריע:געאגראפיע]]
[[קאטעגאריע:געאגראפיע]]


[[en:International Date Line]]
[[he:קו התאריך הבינלאומי]]
[[de:Datumsgrenze]]
[[af:Internasionale datumgrens]]
[[ar:خط التاريخ الدولي]]
[[bn:তারিখ রেখা]]
[[bs:Međunarodna datumska granica]]
[[ca:Línia internacional de canvi de data]]
[[cs:Datová hranice]]
[[da:Datolinjen]]
[[diq:Xeta vurnayışê tarixi]]
[[el:Διεθνής Γραμμή Ημερομηνίας]]
[[eo:Internacia datlinio]]
[[es:Línea internacional de cambio de fecha]]
[[et:Kuupäevaraja]]
[[eu:Nazioarteko egun aldaketa lerroa]]
[[fa:خط روزگردان]]
[[fi:Päivämääräraja]]
[[fr:Ligne de changement de date]]
[[gl:Liña internacional de cambio de data]]
[[hi:अन्तर्राष्ट्रीय तिथि रेखा]]
[[hif:International Date Line]]
[[hr:Međunarodna datumska granica]]
[[ht:Liy entènasyonal chanjman dat]]
[[hu:Nemzetközi dátumválasztó vonal]]
[[id:Batas penanggalan internasional]]
[[is:Daglínan]]
[[it:Linea internazionale del cambio di data]]
[[ja:国際日付変更線]]
[[ko:날짜 변경선]]
[[ku:Xêza Dem Guhertinê]]
[[la:Linea Commutationis Diei]]
[[lt:Datos keitimosi linija]]
[[mk:Меѓународна датумска граница]]
[[ml:അന്താരാഷ്ട്ര ദിനാങ്കരേഖ]]
[[ms:Garisan Tarikh Antarabangsa]]
[[nl:Internationale datumgrens]]
[[nn:Datolinja]]
[[no:Datolinjen]]
[[pl:Linia zmiany daty]]
[[pl:Linia zmiany daty]]
[[pt:Linha Internacional de Data]]
[[ru:Линия перемены даты]]
[[scn:Lìnia di canciamentu di data]]
[[simple:International Date Line]]
[[sk:Dátumová hranica]]
[[sr:Међународна датумска граница]]
[[sv:Datumgränsen]]
[[ta:பன்னாட்டு நாள் கோடு]]
[[th:เส้นแบ่งเขตวันสากล]]
[[tl:Pandaigdigang Guhit ng Petsa]]
[[tr:Tarih değiştirme çizgisi]]
[[uk:Міжнародна лінія зміни дат]]
[[ur:بین الا قوامی خط تاریخ]]
[[vi:Đường đổi ngày quốc tế]]
[[zh:国际日期变更线]]

רעוויזיע ביי 19:37, 8 מערץ 2013

קו התאריך אדער אינטערנאציאנאלע דאטע ליניע איז אן אויסגעמאלענע ליניע אויף דער וועלט מאפע וועלכע טיילט אפ די וועלט צו קענען אויספארמירן א 24 שטונדן צייט זאנע.

וויבאלד די וועלט דרייט זיך טעגלעך קומט אויס אז עס וועט זיין ליכטיג און טונקל אויף צוויי אנדערע זייטן פון דער וועלט אין דער זעלבער צייט.

מיט בערך 500 יאר צוריק איז א שפאנישער עקספלארער מיטן נאמען 'מעגאלין' געווען דער ערשטער וועלכער האט באוויזן ארומצוקרייזן די וועלט מיט א שיף גייענדיג מערב פון אייראפע און צוריק צו מזרח. ער האט פארמאגט א גרופע פון 250 מענער פון וועלכע נאר 18 זענען צוריק געקומען לעבעדיגערהייט ביי די ענדע פון זיין רייזע. ער איז אויך געשטארבן אין די לעצטע טעג פון די רייזע און די איבערלעבער האבן דעגרייכט אן אינזל נעבן שפאניע.

אנקומענדיג אויפ'ן אינזל האבן זיי זיך דערזען אז די איינוואוינער פון דעם אינזל זענען א טאג גערוקט אויף פאראויס ווי זיי. וויסנדיג אז זייער חשבון איז קראנט איז דאס געווען זייער אינטרעסאנט פאר זיי און מען האט דאס אפגעשיקט צו וויסנשאפטלער צו דערגיין פארוואס דאס איז אזוי.

פארשטייט זיך אז איינמאל מען ווייסט פון דעם אינטערנאציאנאלן דעיט ליניע (אדער קו התאריך אויף עברית) איז דאס זייער פארשטענדליך.

די מאפע איז איינגעטיילט צו 24 צייט זאנעס יעדע גערוקט מיט א שטונדע. די זאנעס לויפן פון צפון צו דרום און זענען ברייטער אין צענטער פון דער וועלט (טראפיקל לענדער) און שמעלער ביי די שפיצן. די צייט זאנעס זענען באשטימט אין אלע לענדער אזוי אז די צייטן זאלן שטימען צו יעדן.

ערגעץ מוז זיך די זאנעס אנהייבן און ענדיגן ווייל זינט די וועלט איז רינדיג וועט מען צוריק קומען צו דעם זעלבן ארט ווען מען ענדיגט 24 זאנעס. דער ארט איז באשטימט געווארן אינעם פאציפישן אקעאן. קומט אויס אז ווען איינער פארט אדורך דעם ליניע גייענדיג צו מערב דארף ער צולייגן א טאג און פארקערט דארף ער אראפנעמען א טאג. אויב נישט וועט ער זיין גערוקט מיט א טאג פון אלע אנדערע מענטשן אין די שטאַט וואו ער וועט אנקומען.

די ליניע איז נישט אינגאנצן גלייך ווייל עס וואלט אויסגעקומען אז עס וואלט געברויכט דורכשניידן יבשה און דאס וואלט געווען א פראבלעם ווייל מענטשן פון די זעלבע שטאט וואלטן עפעקטירט געווארן פון דעם ליניע און וואלטן געהאלטן צוויי אנדערע טעג. דערפאר האט מען אויסגעקרויזט די יבשה אויף די עטליכע פלעצער.

די ליניע קרויזט אויס די עק פון רוסלאנד און דערנאך די אינזלן מזרח פון אויסטראליע און ניו זילאנד.

דער אידישער קו התאריך

עס איז דא א גרויסע מחלוקה ביי די פוסקים, וויאזוי מען רעכנט דעם קו התאריך לויט די הלכה. די ערשטע מאל ווען די שאלה איז געווען נוגע למעשה איז געווען ביי די צווייטע וועלט מלחמה ווען ישיבה בחורים האבן זיך דארט אויפגעהאלטן און זיי האבן נישט געוואוסט ווען צו האלטן יום כיפור האט מען אנגעפרעגט קיין ארץ ישראל צום חזון איש וועלכער האט געשיקט זיין פסק אבער אנדערע האבן נישט מסכים געווען מיט אים.

אויב מען פארט אדורך דעם קו התאריך מאכט דאס פראבלעמען אין הלכה, ווייל מען פארלירט אדער געווינט א טאג, און דאס איז נוגע ביי תפילין, ספירת העומר, ז' נקיים, וכדומה.